علم حقیقی و علم کسبی

امام صادق علیه السلام: «لَیْسَ اَلْعِلْمُ بِکَثْرَةِ اَلتَّعَلُّمِ إِنَّمَا هُوَ نُورٌ یَقَعُ فِی قَلْبِ مَنْ یُرِیدُ اَللَّهُ أَنْ یَهْدِیَهُ فَإِذَا أَرَدْتَ اَلْعِلْمَ فَاطْلُبْ أَوَّلاً فِی نَفْسِکَ حَقِیقَةَ اَلْعُبُودِیَّةِ وَ اُطْلُبِ اَلْعِلْمَ بِاسْتِعْمَالِهِ وَ اِسْتَفْهِمِ اَللَّهَ یُفَهِّمْکَ»

علم، به زیاد آموختن نیست، بلکه علم، نوری است که در دل هرکس که خداوند اراده کند او را هدایت نماید، قرار می‌گیرد. پس اگر خواهان علم هستی، نخست حقیقت بندگی را در خودت طلب کن، و به کمک بندگی کردن، علم را طلب کن، و از خداوند طلب فهم کن تا خداوند علم را به تو بفهماند.

پ‌ن: در ادامه این حدیث، عنوان بصری از حضرت صادق می‌پرسد که «حقیقت بندگی» چیست که حضرت سه امر را معرفی می‌کند، که خلاصه اش این است:
بدانی مالکیت حقیقیِ همه چیز از آنِ خداست، بدانی تدبیر حقیقی همه چیز تحت اراده خداست، و همه‌ی وقتِ خود را مشغول اطاعت حق باشی.